ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും തമ്മിൽ സംഘർഷത്തിന്റെ വക്കിലെത്തിയ ശേഷം വെടിനിർത്തൽ പ്രഖ്യാപിച്ചു. എന്നാൽ സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ, ഇരു രാജ്യങ്ങളിലെയും പൗരന്മാർ തെറ്റായ വിവരങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് പൊതുജനങ്ങളുടെ ധാരണകളെ നിയന്ത്രിക്കാൻ മത്സരിക്കുന്നു.
ഫേസ്ബുക്ക്, എക്സ് പോലുള്ള പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകൾ ഇപ്പോഴും 60 പേരുടെ മരണത്തിനും ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകളെ പലായനം ചെയ്യുന്നതിനും കാരണമായ ആക്രമണങ്ങളുടെ തെറ്റായി ചിത്രീകരിച്ച ദൃശ്യങ്ങൾ കൊണ്ട് നിറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. ഇസ്രായേൽ-പലസ്തീൻ സംഘർഷമോ ഉക്രെയ്‌നിലെ യുദ്ധമോ കാണിക്കുന്ന നിരവധി ക്ലിപ്പുകൾ AFP വസ്തുതാ പരിശോധകർ പൊളിച്ചുമാറ്റിയിട്ടുണ്ട്.
ഇന്ത്യൻ, പാകിസ്ഥാൻ മാധ്യമങ്ങൾ തെറ്റായ വിവരങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുകയും, വിദഗ്ദ്ധർ പറയുന്നതുപോലെ, സൈനിക വിജയങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള തെറ്റായതോ സ്ഥിരീകരിക്കാൻ കഴിയാത്തതോ ആയ അവകാശവാദങ്ങൾ സംഘർഷങ്ങൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും വിദ്വേഷ പ്രസംഗങ്ങളുടെ ഒരു പ്രളയത്തിന് കാരണമാവുകയും ചെയ്തു.
“സൈനിക വസ്തുതകൾ സ്ഥാപിക്കുന്നത് സങ്കീർണ്ണമാണ്, കാരണം, ഉറപ്പിക്കാൻ പ്രയാസമുള്ള ആക്രമണങ്ങളുടെ യാഥാർത്ഥ്യത്തിന് പുറമേ, ഒരു ആശയവിനിമയ യുദ്ധവും നടക്കുന്നുണ്ട്,” ഐക്യരാഷ്ട്രസഭയിലെ ഫ്രഞ്ച് സൈനിക ദൗത്യത്തിന്റെ മുൻ തലവനും അന്താരാഷ്ട്ര ബന്ധ വിശകലന വിദഗ്ധനുമായ ജനറൽ ഡൊമിനിക് ട്രിൻക്വാണ്ട് പറഞ്ഞു. തർക്കത്തിലുള്ള കശ്മീരിലെ ഇന്ത്യൻ നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള ഭാഗത്ത് നടന്ന മാരകമായ ആക്രമണത്തിന് രണ്ടാഴ്ച കഴിഞ്ഞ്, ബുധനാഴ്ച പാകിസ്ഥാനിലെ ഭീകര ക്യാമ്പുകൾ ലക്ഷ്യമിട്ട് ഇന്ത്യ മാരകമായ വ്യോമാക്രമണം നടത്തിയപ്പോൾ തെറ്റായ വിവരങ്ങൾ അതിന്റെ ഉച്ചസ്ഥായിയിലെത്തി.
ഏപ്രിൽ 22-ന് വിനോദസഞ്ചാര നഗരമായ പഹൽഗാമിന് സമീപം 26 പേരുടെ മരണത്തിനിടയാക്കിയ ഭീകര ആക്രമണത്തിന് പാകിസ്ഥാൻ പിന്തുണച്ചതായി ഇന്ത്യ കുറ്റപ്പെടുത്തുന്നു. പാകിസ്ഥാൻ ഈ അവകാശവാദം നിഷേധിക്കുന്നു.
2023-ൽ ഗാസയിൽ ഇസ്രായേൽ നടത്തിയ വ്യോമാക്രമണത്തെക്കുറിച്ചുള്ള റിപ്പോർട്ടുകളിൽ മുമ്പ് പ്രചരിച്ചിരുന്ന ദൃശ്യങ്ങൾ ഇന്ത്യൻ വ്യോമാക്രമണത്തിന്റെ ആദ്യ റൗണ്ടിനുശേഷം പാകിസ്ഥാൻ സൈന്യം പങ്കിട്ടു. ഈ ക്ലിപ്പ് ടെലിവിഷനിലും സോഷ്യൽ മീഡിയയിലും പെട്ടെന്ന് പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടെങ്കിലും പിന്നീട് എഎഫ്‌പി ഉൾപ്പെടെയുള്ള നിരവധി മാധ്യമങ്ങൾ ഇത് പിൻവലിച്ചു. പാകിസ്ഥാൻ ആർമി ജനറൽ രാജ്യത്തിന് രണ്ട് വിമാനങ്ങൾ നഷ്ടപ്പെട്ടതായി പറയുന്നതായി കാണിക്കുന്ന ഒരു വീഡിയോ ഉൾപ്പെടെയുള്ള, AI- നിർമ്മിച്ച ചിത്രങ്ങളും പ്രചരിച്ചിരുന്നു . 2024 ലെ ഒരു പത്രസമ്മേളനത്തിൽ നിന്ന് ക്ലിപ്പ് മാറ്റിയതാണെന്ന് AFP വസ്തുതാ പരിശോധകർ കണ്ടെത്തി.
“ഡീപ്ഫേക്ക് ടൂളുകളിലേക്കുള്ള ആക്‌സസ് വർദ്ധിച്ചതിനാൽ വീഡിയോയിലും സ്റ്റിൽ ഇമേജുകളിലും AI-അധിഷ്ഠിത ഉള്ളടക്കത്തിന്റെ ഒരു പുതിയ തരംഗം ഞങ്ങൾ കണ്ടു,” മിഷിഗൺ സർവകലാശാലയിലെ സ്കൂൾ ഓഫ് ഇൻഫർമേഷനിലെ അസോസിയേറ്റ് പ്രൊഫസർ ജോയോജീത് പാൽ പറഞ്ഞു. ഇന്ത്യയും പാകിസ്ഥാനും സ്വന്തം അവകാശവാദങ്ങളും പ്രതിവാദങ്ങളും പ്രചരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. ലാഭേച്ഛയില്ലാത്ത ഓപ്പൺ ഒബ്സർവേറ്ററി ഓഫ് നെറ്റ്‌വർക്ക് ഇന്റർഫറൻസിൽ നിന്നുള്ള ഡാറ്റയുടെ എഎഫ്‌പി വിശകലനം അനുസരിച്ച്, ഇന്ത്യൻ ആക്രമണത്തിന്റെ അതേ ദിവസം തന്നെ പാകിസ്ഥാൻ എക്‌സിനെതിരെ ഒരു വർഷത്തിലേറെ പഴക്കമുള്ള വിലക്ക് നീക്കി.
“ഒരു പ്രതിസന്ധി ഘട്ടത്തിൽ, ഗവൺമെന്റിന് ജനങ്ങളുടെ ശബ്ദം ലോകമെമ്പാടും കേൾക്കേണ്ടതുണ്ടായിരുന്നു, ആഭ്യന്തര രാഷ്ട്രീയ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി മുമ്പത്തെപ്പോലെ നിശബ്ദമാക്കപ്പെടരുത്,” പാകിസ്ഥാനിലെ ഡിജിറ്റൽ അവകാശ വിദഗ്ധനും ആക്ടിവിസ്റ്റുമായ ഉസാമ ഖിൽജി പറഞ്ഞു. മെയ് 8 ന് രാജ്യത്തെ നാഷണൽ സൈബർ എമർജൻസി റെസ്‌പോൺസ് ടീം (NCERT) “ഇമെയിലുകൾ, സോഷ്യൽ മീഡിയ, ക്യുആർ കോഡുകൾ, മെസേജിംഗ് ആപ്പുകൾ എന്നിവ വഴിയുള്ള സൈബർ ആക്രമണങ്ങളും തെറ്റായ വിവരങ്ങളും വർദ്ധിച്ചുവരുന്നതിനെക്കുറിച്ച്” ഒരു മുന്നറിയിപ്പ് നൽകി.
പാകിസ്ഥാന്റെ സാമ്പത്തിക കാര്യ മന്ത്രാലയവും കറാച്ചി പോർട്ട് ട്രസ്റ്റും പിന്നീട് തങ്ങളുടെ X അക്കൗണ്ടുകൾ ഹാക്ക് ചെയ്യപ്പെട്ടതായി പറഞ്ഞു. അതേസമയം, പാകിസ്ഥാൻ രാഷ്ട്രീയക്കാരുടെയും സെലിബ്രിറ്റികളുടെയും മാധ്യമ സ്ഥാപനങ്ങളുടെയും സോഷ്യൽ മീഡിയ അക്കൗണ്ടുകൾ ലക്ഷ്യമിട്ട് ഇന്ത്യ വ്യാപകമായ നടപടി സ്വീകരിച്ചു.
“പ്രകോപനപരമായ” ഉള്ളടക്കം പ്രചരിപ്പിച്ചുവെന്നാരോപിച്ച്, വാർത്താ ഏജൻസികൾ ഉൾപ്പെടെ, 8,000-ത്തിലധികം അക്കൗണ്ടുകൾ ബ്ലോക്ക് ചെയ്യാൻ സർക്കാർ എക്സിനോട് ഉത്തരവിട്ടു, കൂടാതെ ഒരു ഡസനിലധികം പാകിസ്ഥാൻ യൂട്യൂബ് ചാനലുകൾ നിരോധിച്ചു. സർക്കാർ നടത്തുന്ന വെബ്‌സൈറ്റായ പ്രസ് ഇൻഫർമേഷൻ ബ്യൂറോ (പിഐബി) ഫാക്റ്റ് ചെക്ക്, നിലവിലുള്ള പ്രതിസന്ധിയെക്കുറിച്ചുള്ള 60 ലധികം അവകാശവാദങ്ങൾ നിഷേധിച്ചു, അവയിൽ പലതും പാകിസ്ഥാൻ സൈനിക വിജയങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
ഓൺലൈനിൽ തെറ്റായ വിവരങ്ങളുടെ കുത്തൊഴുക്കിനൊപ്പം ഓഫ്‌ലൈനിൽ വിദ്വേഷ പ്രസംഗങ്ങളുടെ വർദ്ധനവും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. യുഎസ് ആസ്ഥാനമായുള്ള ഇന്ത്യ ഹേറ്റ് ലാബിന്റെ റിപ്പോർട്ട് ഏപ്രിൽ 22 നും മെയ് 2 നും ഇടയിൽ 64 വ്യക്തി വിദ്വേഷ പ്രസംഗ സംഭവങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തി. അവയിൽ മിക്കതും ചിത്രീകരിച്ച് പിന്നീട് സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ പങ്കിട്ടു.
“ഓഫ്‌ലൈൻ വിദ്വേഷ പ്രസംഗവും ദോഷകരമായ ഓൺലൈൻ ഉള്ളടക്കത്തിന്റെ ഉയർച്ചയും തമ്മിൽ ഒരു ചാക്രിക ബന്ധമുണ്ട്,” സെന്റർ ഫോർ ദി സ്റ്റഡി ഓഫ് ഓർഗനൈസ്ഡ് ഹേറ്റിന്റെ എക്സിക്യൂട്ടീവ് ഡയറക്ടർ റാഖിബ് ഹമീദ് നായിക് പറഞ്ഞു. പഹൽഗാം ആക്രമണം ഇന്ത്യയിൽ തീവ്ര വലതുപക്ഷ നേതാക്കൾ ആയുധമാക്കി മുസ്ലീം ഇന്ത്യക്കാർക്കും കശ്മീരികൾക്കുമെതിരെ വിദ്വേഷവും അക്രമവും ഇളക്കിവിടാൻ” ശ്രമിച്ചു, അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
