പഹൽഗാം ആക്രമണത്തിന് ശേഷം ഇന്ത്യയെ മുഴുവൻ പിടിച്ചുകുലുക്കി. രാജ്യത്തിൻ്റെ എല്ലാ കോണുകളിൽ നിന്നും “പഹൽഗാം കെ തത്കാം” എന്ന ശബ്ദം ഉയരുന്നു. പാകിസ്ഥാൻ ആശങ്കാകുലരാണ്. സ്ഥിതി കൂടുതൽ വഷളാകുന്നത് കണ്ട് ഇന്ത്യ ഉടനടി നടപടിയെടുക്കുകയും നയതന്ത്ര നടപടിയായി സിന്ധു നദീജല കരാർ താൽക്കാലികമായി നിർത്തി വയ്ക്കുകയും ചെയ്തു.
ഈ നീക്കത്തിൽ രോഷാകുലരായ പാകിസ്ഥാൻ നേതാക്കൾ നിരന്തരം യുദ്ധഭീഷണി മുഴക്കുന്നു. അടുത്തിടെ ബിലാവൽ ഭൂട്ടോ “രക്തച്ചൊരിച്ചിലിനെ കുറിച്ച്” സംസാരിച്ചു. ഇത് പാകിസ്ഥാൻ്റെ പഴയ ശീലമാണ്.
ഇന്ത്യ പാകിസ്ഥാനെതിരെ വലിയ നടപടി സ്വീകരിച്ചാൽ പാകിസ്ഥാന് തിരിച്ചടിക്കാൻ കഴിയുമോ എന്ന ചോദ്യം ഉയരുന്നു? ഒറ്റവാക്കിൽ ഉത്തരം നൽകിയാൽ ഇല്ല. പാകിസ്ഥാൻ എന്തുകൊണ്ട് ഈ സ്ഥാനത്ത് അല്ല? പാകിസ്ഥാൻ്റെ നിസഹായതയും വിവരിക്കുന്ന നാല് പ്രധാന പോയിന്റുകളിലൂടെ ഇത് മനസ്സിലാക്കാം.
- പാകിസ്ഥാന് ആരുടെ പിന്തുണയുണ്ട്?
ഒരു വൻശക്തി പിന്തുണച്ചാൽ മാത്രമേ പാകിസ്ഥാന് പ്രതികാര നടപടികളെ കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ കഴിയൂ. മിക്കവാറും എല്ലാ വലിയ രാജ്യങ്ങളുടെയും നിലപാട് വ്യക്തമാണ്. പാകിസ്ഥാൻ ഇന്ത്യയെ നോക്കി കണ്ണുവെച്ചിരുന്ന ചൈന ഇപ്പോൾ യുദ്ധത്തിനെതിരെ വ്യക്തമായ സന്ദേശം നൽകിയിട്ടുണ്ട്. യുദ്ധത്തിനെതിരായ നിലപാട് ചൈന വ്യക്തമാക്കുക മാത്രമല്ല, ഇന്ത്യയുമായി ശക്തമായ ബന്ധത്തിനുള്ള ആഗ്രഹം പ്രകടിപ്പിച്ച് ഇന്ത്യൻ പ്രസിഡന്റിന് അടുത്തിടെ ഒരു കത്തും അയച്ചിട്ടുണ്ട്.
അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ ചൈനയിൽ നിന്ന് ഒരു തരത്തിലുള്ള പിന്തുണയും പ്രതീക്ഷിക്കുന്നത് പ്രയോജനകരമല്ല. ബാക്കിയുള്ള പിന്തുണക്കാരെ പരിശോധിച്ചാൽ പാകിസ്ഥാന് സൈനിക സഹായം നൽകിയ ഒരേയൊരു രാജ്യം തുർക്കി മാത്രമാണ്. എന്നാൽ തുർക്കി ഒരു സൂപ്പർ പവർ അല്ല. അവരുടെ സഹായം പാകിസ്ഥാൻ നേതാക്കളുടെ വ്യാജ അഭിമാനത്തിന് മാത്രം മതിയാകും.
റഷ്യ പരസ്യമായി ഇന്ത്യക്കൊപ്പം നിൽക്കുന്നു. അമേരിക്ക ഇന്ത്യക്കെതിരെ പോകാൻ ധൈര്യപ്പെടില്ല. ബ്രിട്ടനും പാകിസ്ഥാനെ പിന്തുണക്കാൻ തയ്യാറല്ല. അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ ഭീകര കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഇന്ത്യ വീണ്ടും ആക്രമണം നടത്തിയാൽ അന്താരാഷ്ട്ര തലത്തിൽ പാകിസ്ഥാന് പ്രത്യേക പിന്തുണ ലഭിക്കില്ല.
- പാക് സൈന്യം യുദ്ധാവസ്ഥയിലല്ല
യുദ്ധം തീരുമാനിക്കുന്നതിനു മുമ്പ് പാകിസ്ഥാൻ അതിൻ്റെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി പരിശോധിക്കണം. കടബാധ്യതയാൽ വലയുന്ന പാകിസ്ഥാൻ്റെ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥ ഇതിനകം തന്നെ തകർന്നിരിക്കുകയാണ്. പണപ്പെരുപ്പം സാധാരണക്കാരുടെ നട്ടെല്ല് തകർത്തിരിക്കുന്നു. ഈ സാഹചര്യത്തിൽ പാകിസ്ഥാന് എങ്ങനെ യുദ്ധത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാൻ കഴിയും?
പാകിസ്ഥാൻ സൈന്യത്തിൻ്റെ അവസ്ഥയും ആരിൽ നിന്നും മറച്ചുവെച്ചിട്ടില്ല. അടുത്തിടെ, ബലൂചിസ്ഥാനിലും ഖൈബർ- പഖുത്തൂൺഖ്വയിലും സൈന്യത്തിനെതിരായ പൊതുജനങ്ങളുടെ അതൃപ്തി ഉയർന്നു വന്നിട്ടുണ്ട്. “ജങ്ക്” എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ച് മ്യാൻമർ പാകിസ്ഥാൻ യുദ്ധവിമാനമായ ജെഎഫ്-16 തിരികെ നൽകിയപ്പോൾ സൈനിക ശേഷി തുറന്നുകാട്ടി. ചൈനയിൽ നിന്ന് വാങ്ങിയ വ്യോമ പ്രതിരോധ സംവിധാനങ്ങളും പ്രവർത്തന രഹിതമായി. സൈന്യത്തിൻ്റെ മനോവീര്യം തന്നെ തകർന്നിരിക്കുമ്പോൾ യുദ്ധത്തിൽ വിജയം സങ്കൽപ്പിക്കുന്നത് അർത്ഥശൂന്യമാണ്.
- മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി നവാസ് ഷെരീഫിൻ്റെ ഉപദേശം
ഞായറാഴ്ച രാത്രി പ്രധാനമന്ത്രി ഷഹബാസ് ഷെരീഫ് തൻ്റെ മൂത്ത സഹോദരനും മുൻ പ്രധാനമന്ത്രിയുമായ നവാസ് ഷെരീഫുമായി കൂടിക്കാഴ്ച നടത്തി, അവിടെ ഇന്ത്യ- പാക് സംഘർഷം ചർച്ച ചെയ്തു. നിലവിലെ സാഹചര്യത്തിൽ സംയമനം പാലിക്കാൻ നവാസ് ഉപദേശിച്ചു. സമാധാനം മാത്രമാണ് പാകിസ്ഥാന് ഗുണം എന്ന് അദ്ദേഹം വ്യക്തമായി പറഞ്ഞു.
ശാന്തത പാലിക്കാൻ നവാസ് ഉപദേശിക്കുക മാത്രമല്ല, സ്ഥിതി കൂടുതൽ വഷളാകാതിരിക്കാൻ മന്ത്രിമാരും നേതാക്കളും നിരുത്തരവാദപരമായ പ്രസ്താവനകൾ നടത്തുന്നത് തടയണമെന്നും ഷഹബാസിനോട് ആവശ്യപ്പെട്ടു. ഇരുരാജ്യങ്ങളും ആണവ സമ്പന്നമായതിനാൽ ഏത് സംഘർഷത്തിൻ്റെയും വില പാകിസ്ഥാന് ഭാരമേറിയത് ആയിരിക്കുമെന്ന് നവാസ് വിശ്വസിക്കുന്നു.
നവാസ് നിലവിൽ പിൻവാതിൽ നയതന്ത്രത്തിലൂടെ സാഹചര്യം കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ ശ്രമിക്കുകയാണ്. ഇത് പാകിസ്ഥാൻ സർക്കാരിന് തന്നെ അവരുടെ സാഹചര്യത്തെ കുറിച്ച് നന്നായി അറിയാമെന്നും ഏതെങ്കിലും തരത്തിലുള്ള സംഘർഷം ഒഴിവാക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെന്നും വ്യക്തമാക്കുന്നു.
- തീവ്രവാദത്തെ കുറിച്ചുള്ള സത്യം
ഭീകരവാദ വിഷയത്തിൽ പാകിസ്ഥാൻ വളരെക്കാലമായി ഇരട്ടത്താപ്പ് കളിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും അടുത്തിടെ ഒരു ബ്രിട്ടീഷ് വാർത്താ ചാനലിന് നൽകിയ അഭിമുഖത്തിൽ പാക് പ്രതിരോധ മന്ത്രി ഖ്വാജ ആസിഫ് സത്യം സമ്മതിച്ചു. പതിറ്റാണ്ടുകളായി പാകിസ്ഥാൻ ഭീകരതയെ പിന്തുണക്കുകയും പരിശീലിപ്പിക്കുകയും ധനസഹായം നൽകുകയും ചെയ്തുവെന്ന് അദ്ദേഹം സമ്മതിച്ചു. ഏത് വലിയ ആക്രമണവും യുദ്ധമായി മാറിയേക്കാം. ഇന്ത്യയിൽ നിന്നുള്ള പ്രതികാര ആക്രമണത്തെ പാകിസ്ഥാൻ ഭയപ്പെടുന്നുണ്ടെന്നും അദ്ദേഹം സമ്മതിച്ചു.
ഖ്വാജ ആസിഫിൻ്റെ ഈ കുറ്റസമ്മതം പാകിസ്ഥാൻ്റെ അന്താരാഷ്ട്ര പ്രതിച്ഛായയെ കൂടുതൽ തകർത്തു. ലഷ്കർ- ഇ- തൊയ്ബ പോലുള്ള തീവ്രവാദ സംഘടനകളുടെ ചോദ്യത്തിന് വ്യക്തത നൽകിയിട്ടുണ്ടെങ്കിലും പഹൽഗാം ആക്രമണത്തിൻ്റെ ഉത്തരവാദിത്തം ലഷ്കർ പിന്തുണയുള്ള ടിആർഎഫ് നടത്തിയത് പാകിസ്ഥാൻ്റെ അവകാശ വാദങ്ങളിൽ ഗുരുതരമായ ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തുന്നു. അതുകൊണ്ടാണ് തിരഞ്ഞെടുത്ത ചില രാജ്യങ്ങൾ ഒഴികെ, ഒരു രാജ്യവും പാകിസ്ഥാനോടൊപ്പം നിൽക്കാൻ തയ്യാറാകാത്തത്.