പാകിസ്ഥാനെപ്പറ്റി ലോക രാജ്യങ്ങളുടെ അഭിപ്രായം എന്നത് വ ഭീകരവാദം, സൈനിക നിയന്ത്രിത രാഷ്ട്രീയ വ്യവസ്ഥ, ചൈനയുമായുള്ള സഹകരണം, ഇന്ത്യയുമായി സംഘർഷം , ആന്തരിക അസ്ഥിരതകൾ എന്നീ ഘടകങ്ങളിലൂടെ രൂപപ്പെടുന്നതാണ്. എന്നാൽ അതിനൊപ്പമാണ് അഭൂതപരമായ ഊർജ്ജം, അണുശക്തി, ജിയോപൊളിറ്റിക്കൽ ആകർഷണശക്തി തുടങ്ങിയവയും.
ലോകരാജ്യങ്ങൾ പാകിസ്ഥാനെ എങ്ങനെ കാണുന്നു?
അമേരിക്ക:
പാകിസ്ഥാൻ ഒരു “non-NATO ally” ആണെങ്കിലും, വിശ്വാസ്യതക്കുറവ് വലിയ പ്രശ്നമാണ്. അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻയിലേയും താലിബാൻ നയത്തിലേയും പശ്ചാത്തലത്തിൽ പാകിസ്ഥാൻ ഡബിൾ ഗെയിം കളിക്കുന്നുവെന്ന് നിരന്തരം വിമർശനം ഉണ്ട് . എന്നാൽ കൗണ്ടർ ടെററിസം , ചൈനയുമായി ബന്ധം , ആണവ നിർവ്യാപനം എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് സഹകരണം നിലനിൽക്കുന്നു.
ഇന്ത്യ:
പാകിസ്ഥാനെ “സഹിതമായ ഭീകരതയുടെ പ്രായോജകൻ” എന്ന നിലയിലാണ് ഇന്ത്യ കണ്ടുവരുന്നത്. കശ്മീർ വിഷയത്തിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തീവ്രമായി ഏറ്റുമുട്ടുന്നു. പാക്ക് സൈന്യവും ISI ഉം ഇന്ത്യക്കെതിരായ നിശ്വാസം ഇല്ലാത്ത പ്രവർത്തനങ്ങൾ നടത്തിയതിന്റെ തെളിവുകൾ പലവട്ടം ഇന്ത്യ അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്.
സാംസ്‌കാരിക മൈത്രീ നിലനിന്നിരുന്നാലും, സഹകരണത്തിന്റെ സാധ്യത ഇപ്പോഴില്ലെന്ന് വ്യക്തമാണ്.
ചൈന:
പാക്കിസ്ഥാനെ “All-weather strategic ally” ആയി കണക്കാക്കുന്നു. China-Pakistan Economic Corridor (CPEC) വഴി വലിയ നിക്ഷേപമാണ് ഉള്ളത് : $60+ ബില്ല്യൺ. ബലൂച് മേഖലയിൽ പ്രതിസന്ധികൾ ഉണ്ടായിട്ടും, ചൈന പാക്ക് നേതൃത്വത്തെ താങ്ങിനിൽക്കുന്നു. അതേസമയം, ചൈനയുടെ ആധിപത്യം പാക്കിസ്ഥാന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിന് ഭീഷണിയാവുമോ എന്ന സംശയം ചില വിദഗ്ധർക്കുണ്ട്.
സൗദി അറേബ്യ:
പാകിസ്ഥാനെ അവരുടെ ഇസ്ലാമിക സഖ്യത്തിൽ ഉള്ള “ആത്മീയ സഹോദരരാജ്യമായി” കരുതുന്നു. സാമ്പത്തിക സഹായവും job market access-ഉം പാകിസ്ഥാന്‌ ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ 2020-ൽ ഇന്ത്യയെ എതിര്‍ക്കാൻ OIC-യിൽ വേഗത കാണിച്ചപ്പോൾ, സൗദിയും UAEയും വിരുദ്ധ നിലപാട് സ്വീകരിച്ചു.
അഫ്ഗാൻ – ഇറാൻ:
അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ താലിബാൻ പാകിസ്ഥാനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നുവെന്ന് ആരോപണം ഉണ്ട്. എന്നാൽ കൃത്യമായ വിശ്വാസം ഇല്ല.
ഇറാൻ – ഭൂരിപക്ഷം ശിയാ മതപരമായ എതിർവത്ക്കരണത്തോടെ പാകിസ്ഥാനെ എതിർക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ബലൂചിസ്ഥാൻ/സിയാൽകോട്ട് അതിർത്തിയിൽ.
യൂറോപ്പ്, UN, Human Rights Groups:
യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ – ഭീകരതയ്ക്കുള്ള പിന്തുണയും സ്ത്രീ അവകാശ ലംഘനവും പ്രശ്നമാകുന്നു.
UN bodies – കശ്മീർ വിഷയത്തിൽ ചിലതിനു പിന്തുണ (പ്രത്യേകിച്ച് മനുഷ്യാവകാശം), എന്നാൽ ഭീകരവാദത്തിനും അണുആയുധ വ്യാപനത്തിനും എതിരെ നിലപാട് .
Amnesty International, Human Rights Watch തുടങ്ങിയ സംഘടനകൾ – പാക് സൈന്യത്തിന്റെ പ്രസ്, സാമൂഹികപ്രവർത്തകരെ അടിച്ചമർത്തലിൽ വിമർശനത്തിൽ
പൊതുവെ ലോക രാജ്യങ്ങൾ പാകിസ്ഥാനെ സംശയത്തോടെ, “ഭീകരതയെ പ്രേരിപ്പിക്കുകയും, സൈനികനിയന്ത്രിതവുമായ ഒരു പരാജയപ്പെടുന്ന രാജ്യമെന്ന” തീവ്രചിന്തയിലായാണ് കാണുന്നത്. എങ്കിലും ജിയോപൊളിറ്റിക്കൽ സ്ഥാനമൂല്യം, ചൈനയുമായുള്ള ബന്ധം, ആണവശക്തി എന്നിവ കാരണം പാകിസ്ഥാനുമായുള്ള രാജ്യങ്ങളുടെ ബന്ധം അധികം വിച്ഛേദിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല.
