കഴിഞ്ഞ പാർലമെൻ്റ് സമ്മേളനത്തിൽ കേന്ദ്ര ആഭ്യന്തരമന്ത്രി അമിത് ഷാ ഡോ.ബിആർ അംബേദ്‌കറെ അപമാനിച്ചു എന്നാരോപിച്ച് രാഹുൽ ഗാന്ധിയും മറ്റ് പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കളും നീല വസ്ത്രം ധരിച്ച് പാർലമെൻ്റിൽ എത്തിയിരുന്നു. ഇത് ഏകപക്ഷീയമായ ഒരു തീരുമാനമായിരുന്നില്ല. കാരണം ബാബാ സാഹിബുമായും അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ രാഷ്ട്രീയവുമായും ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന ദലിതർക്ക് നീല ഒരു പ്രതീകാത്മക നിറമായിരുന്നു.
അംബേദ്‌കറുടെ വസ്ത്രത്തിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം
തൻ്റെ ജീവിതത്തിൻ്റെ അവസാനത്തെ മൂന്ന് നാല് പതിറ്റാണ്ടുകളെങ്കിലും 1956ൽ അംബേദ്‌കർ അന്തരിക്കുന്നതുവരെ കളങ്കമില്ലാത്ത ത്രീ പീസ് സ്യൂട്ട് ധരിച്ചാണ് ബാബാ സാഹെബ് പൊതുസ്ഥലത്ത് എപ്പോഴും കണ്ടിരുന്നത്. ചരിത്രകാരനായ രാമചന്ദ്ര ഗുഹ 2002ൽ ദി ഹിന്ദുവിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു ലേഖനത്തിൽ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ദളിത് സഹോദരങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്ന വിധിയിൽ നിന്ന് അംബേദ്‌കർ രക്ഷപ്പെട്ടു എന്ന വസ്‌തുതയെ പ്രതീകപ്പെടുത്തുന്നു.
“പാരമ്പര്യത്തിൻ്റെയും ചരിത്രത്തിൻ്റെയും നിയമങ്ങൾ അനുസരിച്ച് ഈ മനുഷ്യൻ നീലയോ മറ്റോ ധരിക്കാൻ പാടില്ലായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ അസാധാരണമായ വ്യക്തിഗത നേട്ടങ്ങളുടെ അനന്തര ഫലമാണ് അദ്ദേഹം ചെയ്‌തത്: ലിങ്കൺസ് ഇന്നിൽ നിന്ന് നിയമ ബിരുദം, അമേരിക്കയിൽ നിന്ന് പിഎച്ച്ഡി, ഇംഗ്ലണ്ടിൽ നിന്ന് മറ്റൊന്ന്, ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ കരട്. ഒരു സ്യൂട്ടിൽ അദ്ദേഹത്തെ അനുസ്മരിച്ചുകൊണ്ട്, ദലിതുകൾ അദ്ദേഹം ഒരു സവർണ്ണ കോട്ടയിൽ വിജയകരമായ ആക്രമണം നടത്തിയതിനെ ആഘോഷിക്കുകയായിരുന്നു,” ഗുഹ എഴുതി.
നരവംശശാസ്ത്രജ്ഞയായ എമ്മ ടാർലോ, ക്ലോത്തിംഗ് മാറ്റേഴ്‌സ്: ഡ്രസ് ആൻഡ് ഐഡൻ്റിറ്റി ഇൻ ഇന്ത്യ (1996), അംബേദ്‌കറുടെ വസ്ത്രധാരണത്തെ മഹാത്മാഗാന്ധിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്‌തു. “വാണിയ [ബനിയ] ജാതിയിൽ നിന്ന് വന്ന ഗാന്ധി ദേശി ശൈലിയിൽ പാവപ്പെട്ടവൻ്റെ വേഷം ധരിച്ച് ഹരിജനങ്ങളെ [ദലിതരെ] പ്രതിനിധീകരിക്കാൻ തിരഞ്ഞെടുത്തപ്പോൾ ഹരിജനനായ അംബേദ്‌കർ അവരെ പ്രതിനിധീകരിക്കാൻ തിരഞ്ഞെടുത്തത് യാദൃശ്ചികമല്ല.
യൂറോപ്യൻ വസ്ത്രങ്ങളുടെ ഒരു കൂട്ടം. ഒരു ഹരിജൻ പശ്ചാത്തലത്തിൽ നിന്ന് വന്ന് സാമൂഹിക മുൻവിധിയുടെ മുഴുവൻ ഭാരവും അനുഭവിച്ചറിഞ്ഞ അയാൾക്ക് പാരമ്പര്യം തകർക്കേണ്ടതുണ്ട്. നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ ദാരിദ്ര്യത്തിൻ്റെയും അധഃപതനത്തിൻ്റെയും സംഗ്രഹിച്ച ദേശി ഭൂതകാലത്തെക്കുറിച്ച് ഗൃഹാതുരത്വം ഇല്ലായിരുന്നു,” -അവർ എഴുതി.
നീലയുടെ പ്രാധാന്യം
അംബേദ്‌കറുടെ നീല സ്യൂട്ട് തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത് പാശ്ചാത്യ നാടുകളിലെ സമകാലിക ഫാഷൻ ട്രെൻഡുകൾ വഴി നയിക്കപ്പെടാൻ സാധ്യതയുണ്ട്. എല്ലാത്തിനുമുപരി 1910-കളിലും 1920-കളിലും ന്യൂയോർക്കിലും ലണ്ടനിലും അദ്ദേഹം ഒന്നിലധികം വർഷങ്ങൾ ചെലവഴിച്ചു. നീല ബ്ലേസർ സാധാരണക്കാർക്ക് ഇടയിൽ പ്രചാരം നേടിയ ഒരു കാലഘട്ടം (അത് വളരെക്കാലമായി സൈനിക വസ്ത്രത്തിൻ്റെ ഭാഗമായിരുന്നു, ഇതാണ് ‘നേവി ബ്ലൂ’ എന്ന പദത്തിൻ്റെ സന്ദർഭം.’ അത് 19-ആം നൂറ്റാണ്ടിൽ സൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടതാണ്).
പല അംബേദ്‌കറൈറ്റ് പണ്ഡിതന്മാരും പലപ്പോഴും “നീല നിറത്തിൻ്റെ അന്തർലീനമായ അളവുകൾ” ഊന്നിപ്പറയുന്നു. “നീല എന്നത് സമത്വത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ആകാശത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു എന്നതാണ് ഒരു വ്യാഖ്യാനം. ആകാശത്തിന് കീഴിൽ ആധിപത്യമില്ല. എല്ലാവരും തുല്യരാണ്.” അംബേദ്‌കറുടെ തത്ത്വചിന്തയുടെ (2024) രചയിതാവായ രാഷ്ട്രീയ ശാസ്ത്രജ്ഞനായ വലേറിയൻ റോഡ്രിഗസ് പറഞ്ഞു.
വേറിട്ട ദളിത് അജണ്ടയുടെ പ്രതീകം
പണ്ട് ദളിത് പ്രസ്ഥാനങ്ങൾ എപ്പോഴും നീല നിറം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്, 1920-30 കളിൽ പഞ്ചാബിലുടനീളം വ്യാപിച്ച ആഡ് ധർമ്മ പ്രസ്ഥാനം കടും ചുവപ്പ് നിറവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അതുപോലെ, മിക്ക ആളുകളും സാമൂഹിക പരിഷ്‌കർത്താവായ ജ്യോതിറാവു ഫൂലെയെ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ പ്രതീകമായ തലപ്പാവിൻ്റെ നിറമായ ചുവപ്പുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തുന്നു.
അംബേദ്‌കറെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം മറ്റ് പ്രത്യക്ഷ രാഷ്ട്രീയ ബന്ധങ്ങളില്ലാത്ത ഒരു നിറം തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നത് നിർണായകമായിരുന്നു. “സ്വയം ഭരണാധികാരമുള്ള ദളിത് രാഷ്ട്രീയ അജണ്ട”യെ പ്രതിനിധീകരിക്കാൻ അദ്ദേഹം എസ്‌സിഎഫ് പതാകയ്ക്ക് നീല തിരഞ്ഞെടുത്തു.
“കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ (ചുവപ്പുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു), ഹിന്ദുക്കൾ (കുങ്കുമം), മുസ്ലീങ്ങൾ (പച്ച) എന്നിവയിൽ നിന്ന് ഒരു വൈരുദ്ധ്യം വരയ്ക്കാൻ അംബേദ്‌കർ ആഗ്രഹിച്ചു…അംബേദ്‌കറുടെയും ദലിതുകളുടെയും വീക്ഷണകോണിൽ നിന്ന് രാഷ്ട്രം എവിടേക്ക് പോകണം എന്നതിൻ്റെ ഒരു വേറിട്ട കാഴ്‌ചപ്പാടിനെ നീല പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു.” -റോഡ്രിഗസ് പറഞ്ഞു.
(അർജുൻ സെൻ ഗുപ്‌ത ഇന്ത്യൻ എക്‌സ്പ്രസിൽ എഴുതിയ, എഡിറ്റ്‌ ചെയ്‌ത പ്രസക്‌ത ഭാഗങ്ങൾ മാത്രം)
നാലാമിടം.ഇൻ വാർത്തകൾ വാട്‌സ്ആപ്പിൽ ലഭ്യമാണ്: https://chat.whatsapp.com/JmHsAerjLkJCTZzScJzvcc
A platform https://nalamidam.net/ for people who are looking for news and insights that are not influenced by political or corporate agendas. Its commitment to ethical and humane journalism has helped it become a trusted source of news and insights for its readers.
