| അനു ദേവസ്യ
1863 ആഗസ്റ്റ് 28 ന് തിരുവിതാംകൂറിലെ വെങ്ങാനൂരിൽ ജനിച്ച മഹാത്മാ അയ്യങ്കാളി, സാമൂഹിക അസമത്വങ്ങൾ ആഴത്തിൽ വേരൂന്നിയ ഒരു കാലഘട്ടത്തിൽ ഒരു പ്രമുഖ സാമൂഹിക പരിഷ്കർത്താവായും പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട സമൂഹങ്ങളുടെ നേതാവായും ഉയർന്നുവന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതവും പ്രവർത്തനവും ശാക്തീകരണത്തിന്റെയും സാമൂഹിക പരിവർത്തനത്തിന്റെയും അടയാളപ്പെടുത്തലായി ഇന്നും പ്രതിധ്വനിക്കുന്നു.
കേരളത്തിലെ ജാതി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സാമൂഹിക ശ്രേണിയിൽ ചരിത്രപരമായി അടിച്ചമർത്തപ്പെട്ട ജാതിയായ പുലയർ സമുദായത്തിൽ പെട്ട കുടുംബത്തിലാണ് അയ്യങ്കാളി ജനിച്ചത്. ചെറുപ്പം മുതലേ, തന്റെ സമുദായം നേരിടുന്ന അനീതികളും വിവേചനങ്ങളും അദ്ദേഹം നേരിട്ട് അനുഭവിച്ചു. വിദ്യാഭ്യാസവും അടിസ്ഥാന മനുഷ്യാവകാശങ്ങളും നിഷേധിക്കപ്പെട്ട അയ്യങ്കാളിക്ക് മാറ്റത്തിന്റെ ആവശ്യകതയെക്കുറിച്ച് നല്ല ബോധ്യമുണ്ടായിരുന്നു.
അറിവ് നേടാനായുള്ള ദാഹവും തന്റെ സമുദായത്തെ വിവേചനങ്ങളിൽ നിന്നും മോചിപ്പിച്ച് സമൂഹത്തിൻെറ മുഖ്യധാരയിലേക്ക് എത്തിക്കാനുള്ള ആഗ്രഹത്താലും പ്രേരിതനായ അയ്യങ്കാളി വിദ്യാഭ്യാസം നേടുന്നതിനായി നിരന്തരമായ പോരാട്ടം ആരംഭിച്ചു. പാരമ്പര്യത്തിന്റെ ചങ്ങലകളിൽ നിന്ന് മോചനം നേടിയ അദ്ദേഹം സാമൂഹിക മാനദണ്ഡങ്ങളെ അഭിമുഖീകരിച്ച് ഉയർന്ന ജാതിയിലെ കുട്ടികൾക്കുള്ള സ്കൂളുകളിൽ പ്രവേശനം നേടി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ധീരമായ പ്രവൃത്തി, തൊട്ടുകൂടായ്മ ഇല്ലാതാക്കുന്നതിനും സമത്വം പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആജീവനാന്ത ദൗത്യത്തിന് ഊർജ്ജം പകർന്നു.
തൊട്ടുകൂടായ്മയ്ക്കും ജാതിവിവേചനത്തിനുമെതിരായ പോരാട്ടത്തിലാണ് അയ്യങ്കാളിയുടെ സജീവത വേരൂന്നിയത്. ദലിതുകളോടുള്ള വേർതിരിവ് അവസാനിപ്പിക്കാനും പൊതു റോഡുകളും സൗകര്യങ്ങളും ഉപയോഗിക്കാനുള്ള അവരുടെ അവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കാനും അദ്ദേഹം അക്ഷീണം പ്രയത്നിച്ചു. പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട സമൂഹങ്ങൾക്ക് നിഷേധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന ക്ഷേത്രങ്ങൾ, വിദ്യാലയങ്ങൾ തുടങ്ങിയ പൊതു ഇടങ്ങളിലേക്കുള്ള പ്രവേശനം ഉറപ്പാക്കുന്നതിലേക്ക് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശ്രമങ്ങൾ വ്യാപിച്ചു.
അയ്യങ്കാളിയുടെ ശ്രദ്ധേയമായ പ്രവർത്തങ്ങളിലിലൊന്ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ സമുദായത്തിനുള്ളിൽ “പഞ്ചായത്തുകൾ” (ഗ്രാമസഭകൾ) സ്ഥാപിക്കുകയായിരുന്നു. ആഭ്യന്തര തർക്കങ്ങളും പ്രശ്നങ്ങളും പരിഹരിക്കുക, ഉയർന്ന ജാതി അധികാരികളെ ആശ്രയിക്കുന്നത് കുറയ്ക്കുക, പുലയർ സമുദായത്തെ സ്വയം തീരുമാനമെടുക്കാൻ ശാക്തീകരിക്കുക എന്നി ലക്ഷ്യങ്ങൾ കൈവരിക്കാനാണ് അദ്ദേഹം പഞ്ചായത്തുകൾ സ്ഥാപിച്ചത്.
സാമ്പത്തിക സ്വാതന്ത്ര്യം സാമൂഹിക ശാക്തീകരണത്തിന് അവിഭാജ്യമാണെന്ന് തിരിച്ചറിഞ്ഞ അയ്യങ്കാളി, ജന്മിമാരുടെ ചൂഷണത്തിൽ നിന്ന് തന്റെ സമുദായത്തെ മോചിപ്പിക്കാൻ തൊഴിൽ പരിഷ്കാരങ്ങൾക്ക് തുടക്കമിട്ടു. അദ്ദേഹം കർഷകത്തൊഴിലാളികളെ സംഘടിപ്പിക്കുകയും മെച്ചപ്പെട്ട വേതനത്തിനും തൊഴിൽ സാഹചര്യങ്ങൾക്കുമായി ചർച്ചകൾ നടത്തുകയും അങ്ങനെ ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെ ചക്രത്തിൽ നിന്ന് മോചനം നേടാൻ അവരെ പ്രാപ്തരാക്കുകയും ചെയ്തു.
അയ്യങ്കാളിയുടെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ കേരളത്തിന്റെ വിശാലമായ സാമൂഹിക പരിവർത്തനത്തിന് സംഭാവന നൽകി. സാമൂഹിക നീതിയോടുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ അചഞ്ചലമായ നിശ്ചയദാർഢ്യവും പ്രതിബദ്ധതയും ഇന്നും സമൂഹത്തിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്നുണ്ട് . അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രയത്നങ്ങൾ ഒരു സമൂഹത്തിന് അടിത്തറ പാകി, അദ്ദേഹത്തിന്റെ വാദങ്ങൾ തലമുറകളെ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നത് ഇന്നും തുടരുന്നു. മഹാത്മാ അയ്യങ്കാളിയുടെ ജീവിതകഥ, സാമൂഹിക സമത്വത്തിനായുള്ള ഒരു വ്യക്തിയുടെ സമർപ്പണത്തിന്റെയും പ്രതിരോധത്തിൻെറയും ധൈര്യത്തിൻെറയും ശക്തമായ ആഖ്യാനമാണ്.