2024 നവംബർ 19ന് ന്യൂഡൽഹിയിൽ അതിരാവിലെ കനത്ത പുകമഞ്ഞ്. വിപിൻ കുമാർ/ഹിന്ദുസ്ഥാൻ ടൈംസ്/ഗെറ്റി ഇമേജസ്
ഡൽഹിയിൽ കഴിഞ്ഞ വർഷം ആരംഭിച്ച റാം മനോഹർ ലോഹ്യ (ആർഎംഎൽ) ആശുപത്രിയിൽ സ്പെഷ്യലിസ്റ്റ് ക്ലിനിക്കിൽ അപകടകരമായ വായു മലിനീകരണം ബാധിച്ച രോഗികളുടെ എണ്ണം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നു. ഇന്ത്യൻ തലസ്ഥാനത്ത് എല്ലാ ശൈത്യകാലത്തും ഇങ്ങനെ സംഭവിക്കാറുണ്ടെങ്കിലും ഈ വർഷം സ്ഥിതികൾ ഏറെ വഷളാകുന്നു.
മലിനീകരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അസുഖങ്ങൾക്കായുള്ള ഡൽഹിയിലെ ആദ്യത്തെ ക്ലിനിക്കിനുള്ളിൽ ദീപക് രജ ശ്വാസം മുട്ടി പാടുപെടുന്നു. ആസ്ത്മ അതിവേഗം വഷളായിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഈ 64-കാരൻ്റെ ആരോഗ്യത്തെക്കുറിച്ച് ആശങ്കാകുലയായി മകൾ അദ്ദേഹത്തെ ക്ലിനിക്കിലേക്ക് കൊണ്ടുപോയി.
കഴിഞ്ഞ മാസം അവസാനം മുതൽ നഗരത്തിന് മുകളിൽ വിഷ പുകയുടെ ഒരു പുതപ്പ് സ്ഥിരതാമസമാക്കി പകൽ രാത്രിയായി മാറുന്നു. വിമാനങ്ങൾ തടസ്സപ്പെടുത്തി കെട്ടിടങ്ങൾ കാഴ്ചയിൽ നിന്ന് തടയുന്നു. ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകളുടെ ജീവൻ അപകടത്തിലാകുന്നു.
കഴിഞ്ഞ ആഴ്ചയിലെ കണക്കനുസരിച്ച് ആഗോള വായു ഗുണനിലവാര നിരീക്ഷകർ പറയുന്നതനുസരിച്ച് മനുഷ്യൻ്റെ ആരോഗ്യത്തിന് ഇത്രയും അപകടകരമായ വായു ഈ ഗ്രഹത്തിൽ മറ്റൊരിടത്തും ഇല്ല എന്നാണ്.
അധികാരികൾ സ്കൂളുകൾ അടച്ച് വീട്ടിൽ തന്നെ തുടരാൻ പ്രേരിപ്പിച്ചതിനാൽ ഡൽഹി മുഖ്യമന്ത്രി അതിഷി “മെഡിക്കൽ എമർജൻസി” പ്രഖ്യാപിച്ചു.
“ഞാൻ എന്താണ് ചെയ്യേണ്ടത്? ജോലിക്ക് പോകാൻ എനിക്ക് വീട് വിടണം, പണം സമ്പാദിച്ചില്ലെങ്കിൽ ഞാൻ എങ്ങനെ കഴിയും? ഞാൻ വീട്ടിൽ നിന്ന് ഇറങ്ങുമ്പോൾ എൻ്റെ തൊണ്ട പൂർണ്ണമായും സ്തംഭിക്കുന്നു. വൈകുന്നേറാം ആകുമ്പോൾ ഞാൻ നിർജീവമാണെന്ന് തോന്നുന്നു.” -ദീപക് രജ പറയുന്നു.
മലിനീകരണത്തിൽ നിന്ന് ആശ്വാസം ലഭിക്കാത്തതിനാൽ ഇൻഹേലറുകൾക്കും ചെലവേറിയ ഡയഗ്നോസ്റ്റിക് ടെസ്റ്റുകൾക്കും പണം നൽകാൻ അവർ പാടുപെടുമ്പോൾ ഒരു അധിക സാമ്പത്തിക ബാധ്യതയാണ്.
ആഗോള വായുവിൻ്റെ ഗുണനിലവാരം നിരീക്ഷിക്കുന്ന IQAir അനുസരിച്ച് ഈ ആഴ്ച ഡൽഹിയുടെ ചില ഭാഗങ്ങളിൽ വായു ഗുണനിലവാര സൂചികയിൽ മലിനീകരണത്തിൻ്റെ അളവ് 1,750 കവിഞ്ഞു. 300ന് മുകളിൽ ആരോഗ്യത്തിന് അപകടകരമാണെന്ന് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
ബുധനാഴ്ച ഏറ്റവും ചെറുതും അപകടകരവുമായ മലിനീകരണ പദാർത്ഥമായ പി.എം 2.5, ലോകാരോഗ്യ സംഘടന നിശ്ചയിച്ചിട്ടുള്ള സുരക്ഷിതമായ അളവുകളേക്കാൾ 77 മടങ്ങ് കൂടുതലാണ്.
ശ്വസിക്കുമ്പോൾ, PM2.5 ശ്വാസകോശ കലകളിലേക്ക് ആഴത്തിൽ സഞ്ചരിക്കുന്നു. അവിടെ അത് രക്തപ്രവാഹത്തിൽ പ്രവേശിക്കുന്നു. ഇത് ആസ്ത്മ, ഹൃദയം, ശ്വാസകോശ രോഗങ്ങൾ, കാൻസർ, മറ്റ് ശ്വാസകോശ സംബന്ധമായ അസുഖങ്ങൾ, അതുപോലെ കുട്ടികളിലെ വൈജ്ഞാനിക വൈകല്യങ്ങൾ എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
കഴിഞ്ഞ ആഴ്ചയിൽ ഒരു ഡസനോളം ഡൽഹി നിവാസികളോട് CNN റിപ്പോർട്ടർ സംസാരിച്ചു. മലിനീകരണം കാരണം ശ്വസിക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടെന്ന് മിക്കവരും പറഞ്ഞു. അസുഖകരമായ വായു അവരുടെ കണ്ണുകൾക്ക് പൊള്ളലേൽക്കുകയും തൊണ്ടയിൽ ചൊറിച്ചിൽ ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്തതിനാൽ ശ്വാസംമുട്ടൽ അനുഭവപ്പെട്ടതായി വിവരിച്ചു.
“ഇത് എൻ്റെ കണ്ണിൽ മുളകു പോലെ തോന്നുന്നു,” നഗരത്തിലെ ദീർഘകാല ഓട്ടോ ഡ്രൈവറായ മുഹമ്മദ് ഇബ്രാഹിം പറഞ്ഞു. ദിവസം മുഴുവൻ മലിനീകരണത്തിൽ പുറത്തു ജോലി ചെയ്യുന്നതിനാൽ തൻ്റെ നെഞ്ച് നിരന്തരം വേദനിക്കുന്നു.” “വൈകുന്നേരം വീട്ടിൽ ചെന്ന് കൈയും മുഖവും കഴുകുമ്പോൾ മൂക്കിൽ നിന്ന് കറുത്ത മാലിന്യം പുറത്തേക്ക് വരുന്നു. ഇത് മുമ്പ് ഒരിക്കലും സംഭവിച്ചിട്ടില്ല,” -ഇബ്രാഹിം പറഞ്ഞു.
ദൽഹിയിൽ അതിജീവിക്കുക ബുദ്ധിമുട്ടാണെന്ന് ദുർബലരായ ചില നിവാസികൾ പറയുന്നു. മലിനമായ ദിവസങ്ങളിൽ പുറത്തിറങ്ങാതിരിക്കാൻ താൻ ശ്രമിക്കാറുണ്ടെന്ന് വിരമിച്ച ഇന്ത്യൻ എയർഫോഴ്സ് അംഗം ആദിത്യ കുമാർ ശുക്ല CNN നോട് പറഞ്ഞു.
പുകവലിക്കാരല്ലാത്തവർ പോലും ക്രോണിക് ഒബ്സ്ട്രക്റ്റീവ് പൾമണറി ഡിസീസ് (സിഒപിഡി) വികസിപ്പിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ബത്ര ആശുപത്രിയിലെ പൾമണോളജിസ്റ്റ് ഡോ. ഗൗരവ് ജെയിൻ പറയുന്നു. ഇത് വായു പ്രവാഹത്തെ നിയന്ത്രിക്കുകയും ശ്വസന പ്രശ്നങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
“മാലിന്യങ്ങൾ ദീർഘനേരം ശ്വസിക്കുന്ന പൊടിപടലങ്ങൾക്ക് സമീപം ജോലി ചെയ്യുന്ന പല രോഗികളും COPD വികസിപ്പിക്കുന്നു,” -അദ്ദേഹം പറയുന്നു. “അവരുടെ ശ്വാസകോശം അനാരോഗ്യകരമാണ്. സാധാരണ ജനസംഖ്യയെ അപേക്ഷിച്ച് വളരെ ചെറുപ്രായത്തിൽ തന്നെ അവർക്ക് ശ്വാസതടസ്സം ഉണ്ടാകുകയും ശ്വാസകോശ അർബുദത്തിനുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.”
ഉദ്യോഗസ്ഥർ റോഡുകളിൽ വെള്ളവും പൊടിയും അടിച്ചമർത്തുന്നവ തളിക്കുകയും റോഡ് തൂത്തുവാരൽ വേഗത്തിലാക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ എല്ലാ വർഷവും നടപ്പിലാക്കുന്ന ഈ ശ്രമങ്ങൾ വായു മലിനീകരണത്തിൻ്റെ അടിസ്ഥാന കാരണങ്ങൾ കൈകാര്യം ചെയ്യാത്ത താൽക്കാലിക നടപടികൾ മാത്രമാണെന്ന് വിദഗ്ദർ പറയുന്നു.
“ഈ അപകടകരമായ മലിനീകരണ തോത് കുറയ്ക്കാനുള്ള സർക്കാരിൻ്റെ പ്രതികരണത്തിൻ്റെ തീവ്രത അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന അടിയന്തരാവസ്ഥയുടെ തീവ്രതയുമായി പൊരുത്തപ്പെടുന്നില്ലെന്ന് എനിക്ക് ആത്മവിശ്വാസത്തോടെ പറയാൻ കഴിയും.” പരിസ്ഥിതി അനലിസ്റ്റ് സുനിൽ ദാഹിയ പറഞ്ഞു.
2019ൽ നഗരങ്ങളിലെ അന്തരീക്ഷ വായുവിൻ്റെ ഗുണനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനായി ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ ദേശീയ ക്ലീൻ എയർ പ്രോഗ്രാം അവതരിപ്പിച്ചു. കൂടാതെ വായു മലിനീകരണം നേരിടാൻ ദേശീയ സംസ്ഥാന തലങ്ങളിൽ മറ്റ് നിരവധി കമ്മിറ്റികൾ രൂപീകരിച്ചു.
എന്നാൽ വായുവിൻ്റെ ഗുണനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനുള്ള നിരന്തരമായ ശ്രമങ്ങളേക്കാൾ അടിയന്തര പ്രതികരണത്തിലാണ് സർക്കാരുകൾ കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നതെന്ന് വിശകലന വിദഗ്ദർ പറയുന്നു. ‘ശീതകാല വിളവെടുപ്പ് സീസണിൽ കുറ്റിക്കാടുകൾ കത്തിക്കുന്നത് മലിനീകരണ തോത് വർദ്ധിപ്പിക്കുമ്പോൾ പ്രതിസന്ധി പരിഹരിക്കാൻ വർഷം മുഴുവനും മലിനീകരണം കൈകാര്യം ചെയ്യേണ്ടതുണ്ട്, -ദാഹിയ പറഞ്ഞു.
“സ്രോതസ്സിലെ മലിനീകരണം കുറയ്ക്കുന്ന വ്യവസ്ഥാപിതവും സമഗ്രവുമായ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ നാം പ്രവർത്തിക്കേണ്ടതുണ്ട്. അതായത് ഗതാഗത മേഖല, വൈദ്യുതി മേഖല, വ്യവസായങ്ങൾ, മാലിന്യങ്ങൾ, ഏത് ഭൂമിശാസ്ത്രം എന്നിവയിൽ നിന്നുള്ള വായു മലിനീകരണത്തിൻ്റെ കാര്യത്തിൽ എത്രമാത്രം പുറന്തള്ളപ്പെടുന്നു എന്നതിനെക്കുറിച്ച് നമ്മൾ സംസാരിക്കാൻ തുടങ്ങണം.” -ദഹിയ പറഞ്ഞു.
ക്ലിനിക്കിൽ, കാജൽ രജക് തൻ്റെ പിതാവിൻ്റെ മോശമായ ആരോഗ്യത്തെക്കുറിച്ച് ആശങ്കാകുലയാണ്, അത് ശ്വസിക്കാനും നടക്കാനും ബുദ്ധിമുട്ടുന്നു. അവൾക്ക് ദേഷ്യമുണ്ട്, പക്ഷേ, ഭ്രാന്ത് പിടിച്ച പ്രശ്നം പരിഹരിക്കില്ലെന്ന് അവൾ പറയുന്നു: “സർക്കാർ എന്തെങ്കിലും ചെയ്യണം.”
ഇഷാ മിത്ര, ഐശ്വര്യ എസ് അയ്യർ, ഹെലൻ റീഗൻ, (സിഎൻഎൻ) എന്നിവർ തയ്യാറാക്കിയ റിപ്പോർട്ടിൻ്റെ പരിഭാഷപ്പെടുത്തിയ ചില ഭാഗങ്ങൾ