മുഗൾ കാലഘട്ടത്തിലെ നിർമ്മിതിയായ സാംബാൽ ജുമാ മസ്‌ജിദിനെ വെള്ള പൂശാൻ അനുമതി തേടിയുള്ള പള്ളി മാനേജ്‌മെന്റ് കമ്മിറ്റിയുടെ ഹർജി പരിഗണിക്കുന്നതിനിടെ അലഹബാദ് ഹൈക്കോടതി ചൊവ്വാഴ്‌ച അതിനെ ‘തർക്കസ്ഥലം’ ആയി പരാമർശിക്കാൻ സമ്മതിച്ചു. ഹിന്ദു പക്ഷത്തിൻ്റെ ആവശ്യത്തെ തുടർന്ന് ഷാഹി മസ്‌ജിദിനെ ‘തർക്കസ്ഥലം’ എന്ന് പരാമർശിക്കാൻ സ്റ്റെനോഗ്രാഫറോട് കോടതി നിർദ്ദേശിച്ചു.
പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലെ സ്‌മാരകമായ ഹരിഹർ മന്ദിർ എന്ന ഹിന്ദു ക്ഷേത്രം ബാബർ പൊളിച്ചുമാറ്റി പള്ളി പണിയാൻ ശ്രമിച്ചുവെന്ന പരാതിയെ തുടർന്ന് അതിൻ്റെ ഉടമസ്ഥാവകാശം നിയമപരമായി ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ടു. കോടതി ഉത്തരവിട്ട സർവേയെ തുടർന്ന് കഴിഞ്ഞ വർഷം നവംബറിൽ സാംഭലിൽ വലിയ തോതിലുള്ള അക്രമം പൊട്ടിപ്പുറപ്പെട്ടിരുന്നു.
നിലവിൽ വെള്ള പൂശേണ്ട ആവശ്യമില്ലെന്ന് പറഞ്ഞ ആർക്കിയോളജിക്കൽ സർവേ ഓഫ് ഇന്ത്യ (എഎസ്‌ഐ) റിപ്പോർട്ടിനെ എതിർത്തു. പള്ളിയിൽ വെള്ള പൂശാൻ അനുമതി തേടി പള്ളി കമ്മിറ്റി സമർപ്പിച്ച ഹർജി പരിഗണിക്കുക ആയിരുന്നു ഹൈക്കോടതി.
1927-ലെ കരാർ പ്രകാരം പള്ളിയുടെ അറ്റകുറ്റപ്പണികൾ കമ്മിറ്റിക്കാണ് ഉത്തരവാദിത്തം എന്ന കമ്മിറ്റിയുടെ വാദത്തെ അഭിഭാഷകൻ ഹരിശങ്കർ ജെയിൻ വെല്ലുവിളിക്കുകയും ഉത്തരവാദിത്തം എ.എസ്.ഐക്കാണെന്ന് എതിർവാദം ഉന്നയിക്കുകയും ചെയ്‌തു.
ഉത്തരവ് പുറപ്പെടുവിക്കുന്നതിനിടെ അഭിഭാഷകൻ ജെയിൻ പള്ളിയെ ‘തർക്കസ്ഥ ഘടന’ എന്ന് പരാമർശിക്കണമെന്ന് ബെഞ്ചിനോട് അഭ്യർത്ഥിച്ചു. കോടതി അത് അംഗീകരിച്ചു എന്ന് ലൈവ് ലോ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്‌തു. തുടർന്ന് സ്റ്റെനോഗ്രാഫറോട് പള്ളിയെ ‘തർക്കസ്ഥ ഘടന’ എന്ന പദം ഉപയോഗിക്കാൻ ബെഞ്ച് നിർദ്ദേശിച്ചു.
ഫെബ്രുവരി 28ന് പള്ളിയുടെ ശുചീകരണ പ്രവർത്തനങ്ങൾ ഏറ്റെടുക്കാൻ കോടതി പുരാവസ്‌തു സർവേയോട് നിർദ്ദേശിച്ചു. അതിൽ പ്രദേശത്തും പരിസരത്തുമുള്ള പൊടിയും സസ്യജാലങ്ങളും നീക്കം ചെയ്യുന്നതും ഉൾപ്പെടുന്നു.
എ.എസ്.ഐയുടെ അനുമതിയില്ലാതെയാണ് മസ്‌ജിദ് കമ്മിറ്റി കെട്ടിടത്തിൽ കാര്യമായ മാറ്റങ്ങൾ വരുത്തിയതെന്നും ഹിന്ദു അടയാളങ്ങളും ചിഹ്നങ്ങളും വികൃതമാക്കാനും മറയ്ക്കാനും ചുവരുകളും തൂണുകളും പെയിന്റ് ചെയ്‌തതെന്നും അഭിഭാഷകൻ ജെയിൻ തൻ്റെ സത്യവാങ്മൂലത്തിൽ അവകാശപ്പെട്ടു. പള്ളിയുടെ സ്ഥലത്ത് ഒരു ക്ഷേത്രം ഉണ്ടെന്നതുൾപ്പെടെ ഉള്ള പ്രധാന ഹർജിയിലെ പ്രധാന ഹർജിക്കാരനാണ് ജെയിൻ.
മേഖലയിലുടനീളമുള്ള ക്ഷേത്രങ്ങളും കിണറുകളും ഉൾപ്പെടെയുള്ള പുരാതന ഹിന്ദു ഘടനകൾ പുനഃസ്ഥാപിക്കുന്നതിനും പുതുക്കിപ്പണിയുന്നതിനും ഉത്തർപ്രദേശ് ഭരണകൂടം അടുത്തിടെ വിപുലമായ ശ്രമങ്ങൾ നടത്തിയിട്ടുണ്ട് .
സംസ്ഥാന നിയമസഭയിൽ ചൊവാഴ്‌ച ഈ വിഷയത്തിൽ സംസാരിച്ച ഉത്തർപ്രദേശ് മുഖ്യമന്ത്രി യോഗി ആദിത്യനാഥ് മേഖലയിലെ നിരവധി തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രങ്ങളുടെയും കിണറുകളുടെയും അവശിഷ്ടങ്ങൾ മായ്ക്കാൻ ദുരുദ്ദേശ്യപരമായ ശ്രമങ്ങൾ നടന്നിട്ടുണ്ടെന്ന് ആരോപിച്ചു.
“കുഴപ്പത്തിൻ്റെ ഭാഗമായി, 68 തീർത്ഥാടനങ്ങളുടെയും സാംബാലിലെ 19 കിണറുകളുടെയും അടയാളങ്ങൾ മായ്ക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. അവ കണ്ടെത്തുകയായിരുന്നു ഞങ്ങളുടെ ജോലി. ഞങ്ങൾ 54 തീർത്ഥാടനങ്ങൾക്കായി തിരഞ്ഞു, 19 കിണറുകളും കണ്ടെത്തി. നമ്മുടേത് എന്തായാലും നമുക്ക് അത് ലഭിക്കണം. ഇതല്ലാതെ മറ്റൊന്നും,” -മുഖ്യമന്ത്രി പറഞ്ഞു.
വൈറ്റ്‌വാഷിംഗ് സംബന്ധിച്ച കേസ് മാർച്ച് 10ന് കോടതി പരിഗണിക്കും. അന്ന് എ.എസ്.ഐയുടെ പ്രതികരണം സമർപ്പിക്കും.
